Vandaag de dag worden overal de eisen
omtrent brandveiligheid aangescherpt. Dit komt vooral omdat er grote branden
zijn geweest waarbij schadelijke stoffen zijn vrijgekomen of omdat er vele
slachtoffers zijn gevallen. Maar, deze eisen gelden alleen maar voor objecten
waar veel mensen aanwezig zijn, en niet in stallen, waar soms duizenden dieren
verblijven. Hoe zorg je ervoor dat de stallen brandveilig genoeg zijn?
Brandveiligheid
in stallen
Als
je naar een gemiddelde stal kijkt, is de brandveiligheid vaak ver te zoeken.
Bij een stal kan je denken aan een manege, een boerenbedrijf met koeien, een
pensionstal en dergelijke. In een kantoorpand hangen bijvoorbeeld overal
vluchtroutes en zijn de (nood)uitgangen duidelijk aangegeven, zodat iedereen
weet hoe het pand verlaten dient te worden in geval van nood. Maar deze
vluchtroutes, aangegeven (nood)uitgangen en andere middelen om de
brandveiligheid te vergroten zijn in stallen vaak ver te zoeken. Dit is een
zeer ernstig feit, omdat in geval van brand mens en dier niet tijdig het pand
kunnen verlaten.
Optimaliseer de
brandveiligheid in stallen
In een stal zijn voornamelijk dieren aanwezig, zoals paarden, koeien,
schapen, varkens, kippen en dergelijke. Deze dieren kunnen niet op eigen houtje
vluchten en het opengooien van de hokken is onvoldoende om de dieren in
veiligheid te brengen. Dit artikel is vooral gebaseerd op het ontruimen van een
paardenstal, maar de tips die gegeven worden in dit artikel kunnen ook voor elk
ander diersoort in acht genomen worden. Als u meer informatie wilt over
evacuatiemogelijkheden over de diersoorten in uw bezit, kunt u contact opnemen
met uw dierenarts of veearts.
Brandbaar materiaal
in de stallen
Als
u in uw stallen staat, ziet u overal om u heen brandbaar materiaal liggen. Stro
en hooi zijn zeer brandbare materialen en één vonk kan binnen drie minuten voor
een enorme vlammenzee zorgen. In die periode heeft u amper de tijd om uzelf in
veiligheid te brengen, laat staan dat u alle aanwezige dieren tijdig kunt
evacueren. Naast stro en hooi bevinden zich over het algemeen veel
spinnenwebben in de stallen. Hoewel deze vaak aan de muren en het plafond
aanwezig zijn, zijn dit enorme brandversnellers. De draden zorgen er namelijk
voor dat de brand zich veel sneller verspreidt.
Evacuatie en
aanwezige vluchtplannen
Om
in geval van nood (lees: brand) het pand veilig te kunnen verlaten, is het van
groot belang om op stal te beschikken over evacuatieplannen en vluchtplannen.
Deze plannen dienen op zo’n plaats te liggen, dat u deze ten aller tijden kunt
bereiken als er brand uitbreekt. Verstandig is om de plannen op meerdere
plekken te bewaren, bijvoorbeeld in de stal zelf, in de zadelkamer of een
andere ruimte dichtbij de stal. Zo kunt u altijd snel en tijdig bij de plannen
komen.
Recent
onderzoek heeft uitgewezen dat momenteel 90 tot 95 procent van de stallen geen
of onvoldoende toereikende vluchtplannen heeft voor paarden. Dit houdt in dat er
geen goede plannen zijn vastgelegd om de paarden in veiligheid te brengen.
Hoewel dit niet in de wet beschreven staat, kan dit onder de noemer
‘dierenmishandeling’ vallen, omdat u er niet voor heeft gezorgd dat de dieren
in veiligheid gebracht kunnen worden binnen de vastgestelde tijd. Paarden zijn
ook dieren en hebben net als wij mensen gevoelens. Verdienen zij het dan om
onnodig te sterven, omdat u als eigenaar van de dieren het heeft verzaakt om
vluchtroutes en evacuatieplannen op te stellen?
Enschede,
Volendam, Moerdijk
In
deze plaatsen zijn er de afgelopen tien jaar zeer grote branden uitgebroken,
waarbij in Enschede en Volendam vele dodelijke slachtoffers zijn gevallen. Dit
allemaal omdat er geen sprake was van brandveiligheid en vluchtroutes. Sindsdien
zijn de eisen rondom brandveiligheid en evacuatieplannen flink aangescherpt.
Maar, deze gelden alleen in panden waar veel mensen samenkomen, zoals
bedrijven, horecagelegenheden enzovoort. Voor plaatsen waar bijna alleen maar
dieren verblijven, zoals in stallen, gelden deze eisen niet. Een aantal
dierenliefhebbers en de Partij voor de Dieren strijden hiervoor, zodat ook
evacuatieplannen en vluchtroutes in stallen en andere dierverblijven bij wet
verplicht gesteld worden.
Brandweer
Bij
de brandweer wordt er ook te weinig aandacht besteed aan het redden van dieren
in nood. Elke brandweerman kan een kat uit de boom halen, maar een paard uit
een brandende stal redden, is even wat andere koek. Veel brandweerlieden hebben
nog nooit een paard van dichtbij gezien, wat zeer schandelijk is. Ze weten niet
hoe zo’n dier denkt en doet en een paard begeleiden welke in paniek is, al
helemaal niet. Trainingen zouden hiervoor verplicht gesteld moeten worden,
zodat ook hulpverleningsinstanties weten hoe ze met bijvoorbeeld paarden,
koeien en schapen om moeten gaan.
Er
zijn vandaag de dag enkele korpsen die begonnen zijn met het trainen in het
evacueren van boerderijdieren. Maar, landelijk gezien wordt hier niets aan
gedaan en de brandweerlieden worden hier ook niet standaard op getraind. Vaak
weten zij niet hoe, of hebben zij niet de middelen om dit uit te voeren. Toch
is het gemakkelijk om te ondernemen, de kazernecommandant zou bijvoorbeeld
contact kunnen opnemen met een eigenaar van een stal, om een oefening te houden
in het evacueren van de dieren. Boeren zullen hier altijd aan meewerken,
omdat dit voor hun ook grote voordelen met zich meebrengt.
Rescue Horse
Fire Training (RHFT)
Harko
Kwakernaat is een brandweerman uit Amstelveen en heeft samen met Fred Kuiper
het Rescue Horse Fire Training (RHFT) opgezet. Dit adviesbureau is opgericht om
onder andere brandweerlieden op te leiden in het evacueren van dieren op stal.
Momenteel is er namelijk een grote kennisachterstand met betrekking tot de
brandveiligheid in stallen. Dit geldt niet alleen voor de brandweer, maar ook
eigenaren van paardenstallen zijn hier schuldig aan. Ook deze weten vaak te
weinig van brandveiligheid af, om een goed evacuatieplan op te stellen.
Hoe verbeter je
de brandveiligheid op stal?
Er
zijn flink wat tips te verzinnen om de brandveiligheid van de stal te
vergroten en om vluchtroutes, evacuatieplannen en dergelijke op te stellen.
Natuurlijk zijn er ook dingen waar u rekening mee moet houden die specifiek van
toepassing zijn op uw stal. De hieronder benoemde tips en trucs zijn
vastgesteld voor algemene doeleinden. Heeft u meer hulp nodig met het opstellen
van evacuatieplannen en vluchtroutes of wilt u meer informatie over de
brandveiligheid van uw stal? Neem dan gerust contact op met de brandweer
bij u in de buurt. Zij zullen u te allen tijde van dienst zijn om de
brandveiligheid te optimaliseren.
Wat u vooraf
kunt doen
- Zorg voor personeel dat goed is
opgeleid en dat weet wat er gedaan moet worden in geval van nood.
- Neem details over de evacuatie op in
het ontruimingsplan.
- Organiseer samen met de brandweer
een oefening bij u op het terrein. Een win-win situatie!
- Denk goed na over het onderhoud.
Houd de ruimtes schoon en leg geen spullen op plaatsen waar het niet
hoort. Ruim na gebruik alles weer netjes op.
- Inventariseer de watervoorziening
buiten de stallen. Als er brand is uitgebroken, moeten de dieren elders
ook aan water kunnen komen.
- Train een
noodhalsterprocedure voor snelle evacuaties. Een noodhalster is snel
te maken met behulp van een stuk touw en scheelt een hoop tijd in geval
van nood. Laat ook de brandweerlieden hiermee kennismaken tijdens een
oefening!
- Regel noodopvang voor de paarden
buiten de stal. Dit kan een weiland op veilige afstand zijn, maar
bijvoorbeeld ook bij boeren in uw omgeving.
Wat te doen
tijdens een brand?
- Eerst de mens, dan het dier. Het
is belangrijk dat eerst alle mensen in veiligheid gebracht zijn, voordat
de dieren aan de beurt komen. Pas als ieder mens veilig buiten is, kunt u
starten met de evacuatie van de paarden.
- Blijf altijd kalm, paniek zal het
evacuatieproces alleen maar erger en gevaarlijker maken. Paarden zullen uw
paniek aanvoelen en zelf ook in paniek raken.
- Geef een goede omschrijving van de
locatie door als u 112 belt, en geef tevens door wat er precies aan de
hand is en wat er in de brand staat.
- Gooi de paarden nooit los, deze
lopen in paniek vaak terug naar hun stal (dus richting de brand). Leid de
dieren altijd middels het noodhalster naar een veilige plaats.
- Bij evacuatie: volg het
estafettesysteem op, zo kan er meer snelheid geboekt worden tijdens de
evacuatie. Op deze manier kunnen er in korte tijd meer dieren gered
worden. Bij het estafettesysteem gaat u in een rij staan en geeft u de
paarden aan elkaar door. Zo hoeft u steeds een kortere afstand te overbruggen
om de dieren in veiligheid te brengen.
Brandveiligheid zou primaat moeten zijn bij de bedrijfsvoering of de boer maar helaas blijkt dit bij nader inzien niet het geval te zijn. Soms scheelt het aan een ontruimingsplan en andere keren aan brandbeveiliging.
BeantwoordenVerwijderen