Iedereen heeft wel van brand gehoord en
de meeste personen hebben ook wel eens een brand van dichtbij meegemaakt. Maar
wat is brand nu eigenlijk precies? Dat is waar het in dit artikel allemaal om
draait.
Definitie van
brand
De
definitie van brand is: "een verbranding met vuur dat zich ongehinderd kan
uitbreiden en schade en/of gevaar kan veroorzaken."
De Dikke van Dale beschrijft het woord "brand" als volgt: "vuur, vuurgloed".
De Dikke van Dale beschrijft het woord "brand" als volgt: "vuur, vuurgloed".
Aan welke
factoren moet een brand voldoen
Er
moeten minimaal drie factoren samenkomen wilt vuur ontstaan. Indien één of meer
van deze factoren ontbreken kan er geen vuur ontstaan. Wanneer men bij brand
één of meer van deze factoren wegneemt, zal de brand uiteindelijk doven. Er
zijn drie categorieën met factoren waaraan een brand moet voldoen. Dit zijn de
branddriehoek (of brandcirkel genaamd), de brandvierhoek en de brandvijfhoek.
In de tabel hieronder ziet u welke factoren er bij elke categorie aanwezig
moeten zijn wil het vuur ontstaan.
Branddriehoek
- Brandbaar materiaal
- Zuurstof
- Ontbrandingstemperatuur
Brandvierhoek
- Brandbaar materiaal
- Zuurstof
- Ontbrandingstemperatuur
- Mengverhouding
Brandvijfhoek
- Brandbaar materiaal
- Zuurstof
- Ontbrandingstemperatuur
- Mengverhouding
- Katalysator
*De
ontbrandingstemparatuur is bij elk materiaal verschillend. Zo heeft hout
bijvoorbeeld een lagere ontbrandingstemperatuur dan steen.
Oxidatie bij
branden
Bij
de meeste branden die woedden is er een zeer snelle oxidatie aanwezig. Dit wil
zeggen dat er een reactie is van een of meer chemische stoffen met zuurstof. De
zuurstof hoeft niet per definitie apart aanwezig te zijn, de zuurstof kan
namelijk ook in een van de betrokken chemische stoffen aanwezig zijn. Dit is
onder andere het geval bij organische peroxide.
De stoffen die het meest bij een brand betrokken zijn, zijn koolwaterstoffen. De reden ervan waarom koolwaterstoffen bij vele branden betrokken zij, is omdat deze stoffen in vele producten aanwezig zijn. Er zijn maar weinig producten te vinden waar geen koolwaterstoffen in verwerkt zitten. Koolwaterstoffen (stoffen met koolstof en waterstof in een molecuul) oxideren namelijk zonder al te veel moeite met zuurstof. Wil er een brand ontstaan, is er alleen nog maar de ontbrandingstemperatuur nodig. Zuurstof en brandbaar materiaal (koolwaterstoffen) zijn immers al aanwezig.
De stoffen die het meest bij een brand betrokken zijn, zijn koolwaterstoffen. De reden ervan waarom koolwaterstoffen bij vele branden betrokken zij, is omdat deze stoffen in vele producten aanwezig zijn. Er zijn maar weinig producten te vinden waar geen koolwaterstoffen in verwerkt zitten. Koolwaterstoffen (stoffen met koolstof en waterstof in een molecuul) oxideren namelijk zonder al te veel moeite met zuurstof. Wil er een brand ontstaan, is er alleen nog maar de ontbrandingstemperatuur nodig. Zuurstof en brandbaar materiaal (koolwaterstoffen) zijn immers al aanwezig.
Het grootste gevaar
van brand
Veel
mensen denken dat de meeste slachtoffers bij brand veroorzaakt worden door de
vlammen. Echter, dit is totaal onjuist en een grote misvatting van de
samenleving. De meeste slachtoffers bij een brand vallen namelijk door de rook
en de hete (rook)gassen die vrijkomen bij een brand. Doorgaans zijn deze rook
en rookgassen ook nog zeer giftig. Rook bevat altijd koolmonoxide die ervoor
zorgt dat mensen stikken.
Bij
een brand stijgt de rook altijd naar het hoogste gedeelte. Wanneer de brand
zich in een afgesloten ruimte bevindt, zal de rook zich eerst naar het hoogste
punt (het plafond) begeven. Wanneer het daar ‘te vol’ staat met de rook, zoekt
de rook zijn plek elders lager in de kamer. Na een bepaalde tijd ontstaat er
een zogenoemd rookgordijn welke ondoorzichtig is. Als een ruimte vol met rook
staat en een persoon zou zich in deze ruimte bevinden, kan deze persoon zijn
hand niet meer zien wanneer deze hand zich op vijf centimeter afstand van de
ogen bevindt. Door dit ontstane rookgordijn raken de meeste slachtoffers
gedesoriënteerd en weet het slachtoffer de uitgang niet meer te vinden.
Door de warmte van deze vernietigende temperatuur zorgt de ingeademde rook ervoor dat de longblaasjes verbranden en ervoor zorgen dat de longen niet of onvoldoende kunnen functioneren. Door dit feit kunnen de longen het lichaam niet of onvoldoende van zuurstof voorzien, waardoor bewusteloosheid gaat ontstaan, gevolgd door de dood.
Door de warmte van deze vernietigende temperatuur zorgt de ingeademde rook ervoor dat de longblaasjes verbranden en ervoor zorgen dat de longen niet of onvoldoende kunnen functioneren. Door dit feit kunnen de longen het lichaam niet of onvoldoende van zuurstof voorzien, waardoor bewusteloosheid gaat ontstaan, gevolgd door de dood.
De brandweer en
haar taak bij brandbestrijding
De
Nederlandse brandweermannen en –vrouwen zijn gespecialiseerd in het zo klein
mogelijk houden van de schade veroorzaakt door een brand. Deze taak van onze beroepsbrandweerlieden of vrijwillige brandweerlieden is vastgelegd in de brandweerwet van 1985. De brandweer
bestrijdt over het algemeen het vuur door één of meer van bovenstaande factoren
(zie tabel) te verwijderen om het vuur te stoppen.
Het bestrijden
van de brand
Er
zijn meerdere manieren om een brand te bestrijden. De meest voor de hand
liggende (en overigens de meest veilige methode) is door het vuur te gaan
blussen. Doorgaans wordt er bij het blussen van een brand gebruik gemaakt van
water. In sommige gevallen is dit niet mogelijk, omdat het brandbare materiaal
dat de mede-veroorzaker is van de brand reageert op water en het vuur juist zal
opwakkeren of gaat resulteren in een explosie. Wanneer water op het vuur
gegooid zal worden onttrekt het water energie aan het vuur. Dit gebeurt doordat
het water tijdens contact met hitte verdampt en stoom gaat vormen. Deze stoom
zorgt ervoor dat zuurstof verdrongen gaat worden van de brandhaard. En zoals al
beschreven is, is zuurstof een vereiste om een vuur te laten branden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten