woensdag 25 april 2012

Beschermende kleding bij de brandweer

Iedereen heeft wel eens de brandweer aan het werk gezien. Ook weet bijna elke Nederlander dat de brandweer speciale brandweerkleding draagt, welke hen beschermt tegen onder andere brand. Maar wat veel mensen niet weten is dat deze brandweerkleding aan speciaal vastgestelde Europese normen moet voldoen. Hoe ziet de beschermende kleding eruit en uit welke onderdelen bestaat de beschermende kleding van een brandweerman?

Zoals in de inleiding al is beschreven, hebben brandweerlieden speciale kleding nodig die hen beschermt tijdens het uitvoeren van hun werk. Zo moeten de kledingstukken bijvoorbeeld brandveilig zijn en zal de kleding de brandweerman moeten beschermen tegen zeer hoge temperaturen. In een brandend object kan de temperatuur namelijk (met gemak) oplopen tot 1500 graden, en daar moet de brandweer wel tegen beschermd zijn. Daarnaast moet de brandweerkleding ook waterdicht zijn. Naast deze drie gestelde eisen aan de brandweerkleding, wordt er nog een aantal andere eisen aan de kleding en apparatuur (die de brandweerman bij zich heeft tijdens de inzet) gesteld. 

Waarom is beschermende kleding belangrijk?
Beschermende kleding bij de brandweer is noodzakelijk omdat het werk en de werkplek van de brandweerman veelal vol met gevaren zit. Waar andere mensen van schrikken en weggaan, zal de brandweer in optreden komen en het onveilige gebied betreden. Zo zal elk persoon een brandend huis ontvluchten (om het eigen lichaam in veiligheid te brengen), maar de brandweer gaat op dat moment naar binnen om de brand te bestrijden. En dat met alle gevolgen van dien, de brandweerman speelt min of meer met het eigen leven. Om de gevaren zoveel mogelijk te beperken voor de brandweermensen die het onveilige gebied betreden, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen en beschermingsmaatregelen onmisbaar voor de veiligheid. De brandweerman of -vrouw hoort deze beschermende middelen van de werkgever (de brandweer) te krijgen, maar toch is de brandweerman ook zélf verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid. Wanneer de kleding van de brandweerman gescheurd is, en deze persoon gaat toch een brandend object in, brengt hij zichzelf (én zijn collega's) zeer ernstig in gevaar. Wanneer de brandweerman ontdekt dat zijn kleding kapot is, dient hij dit aan te geven zodat het pak gerepareerd kan worden. 

Persoonlijke beschermingsmiddelen bij de brandweer
Persoonlijke beschermingsmiddelen beschermen niet het gehele lichaam, maar een bepaald deel van het lichaam. Er zijn vele soorten en maten, uitvoeringen en vormen van toepasbaarheid. De standaarduitrusting van een brandweerman bestaat uit:
  • De uitrukkleding. Deze uitrukkleding wordt gedragen tijdens het repressieve optreden. Met het repressieve optreden wordt de gehele uitruk bedoeld (vanaf het moment dat de auto wegrijdt vanaf de kazerne, tot aan de terugkomst in de kazerne). Bij elk korps is de uitrukkleding in diverse vormen aanwezig, maar zij hebben allemaal dezelfde functie. Onder de uitrukkleding verstaan wij de bluskleding, de chemicaliënpakken, de gaspakken, duikkleding en speciale kleding. 
  • Aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit zijn de helm, het gelaatstuk en handschoenen. 
  • Adembescherming. Met adembescherming ademt de brandweerman ademlucht uit een fles, zodat deze geen schadelijke stoffen kan inademen. 
  • Indien nodig behoren ook de CO-meter en de explosiegevaarmeter tot de persoonlijke beschermingsmiddelen van de brandweerman. 
Nadelen van het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
Het klinkt misschien logisch, maar veel mensen denken hier toch niet bij na. Wanneer de brandweerman beschermende kleding (en overige beschermende middelen gebruikt), brengt dit ook gevolgen met zich mee, er wordt namelijk een aantal zintuigen geheel of gedeeltelijk uitgeschakeld. Zo ziet de brandweerman slechter door de rook, de tastzin zal verminderd worden door het dragen van handschoenen en de reuk en de smaak zijn bij de brandweerlieden geheel uitgeschakeld (door het dragen van ademlucht). Dit veroorzaakt dat de brandweerman of -vrouw zich niet zo kan oriënteren op de omgeving zoals deze persoon eigenlijk gewend is. Brandweerlieden moeten tijdens de opleiding tot brandweerman dus opnieuw gebruik leren maken van de zintuigen wanneer zij werken met persoonlijke beschermingsmiddelen. 

De uitrukkleding van de brandweer
De brandweer heeft verschillende soorten uitrukkleding, namelijk de bluskleding, chemicaliënpakken, gaspakken, duikkleding en speciale kleding. Aangezien de gaspakken, duikpakken en specialistische kleding enkel gedragen worden door brandweerlieden die daartoe opleidingen gevolgd hebben, zullen deze hier niet beschreven worden. 

Bluskleding
  • Bluskleding is de kleding die elke brandweerman in Nederland heeft. De kleding is bedoeld om de brandweerman te beschermen tegen hoge temperaturen, vuur, vocht en kou. Zoals wel blijkt, moet een bluspak aan bepaalde eisen voldoen, welke zijn: 
  • Het bluspak moet de drager beschermen tegen de grote hitte, veroorzaakt door luchttemperatuur en stralingswarmte. 
  • De kleding mag de normale bewegingen van de drager niet beperken (het bluspak mag dus niet knellen, te strak zitten en dergelijke). 
  • De kleding mag de warmtestuwing van het lichaam niet te veel verhogen (zodat de lichaamstemperatuur van de drager niet te veel stijgt). 
Dit zijn echter niet alle eisen, toch is er gekozen om alleen deze eisen te vermelden, omdat dit de meest noodzakelijke eisen zijn. Bluskleding wordt gezien in verschillende vormen en uitvoeringen. De meest voorkomende soorten bluskleding zijn:
  • Een ééndelig pak (overall), of tweedelig pak 
  • Al dan niet uitwisselbare en/of aanvullende lagen 
  • Sluiting door knopen, ritssluiting en/of klittenband 
  • Fluorescerende of retroreflecterende stroken. 
Elk brandweerkorps kan zelf kiezen welke uitvoering van de bluspakken zij kiest. Aan elk type bluspak zijn dezelfde eisen gesteld, dus elk type pak is even veilig als het andere. Daarom wordt ook gezien dat in bepaalde delen van het land de bluspakken er anders uitzien dan in andere regio's.

Het dragen van andere kleding dan bluskleding is niet veilig tijdens het brandweerwerk. Wanneer men de bluskleding dus niet of onjuist gebruikt, is de persoon onvoldoende beschermd. Ook dient de brandweerman tijdens het werk gebruik te maken van aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen. Zonder deze middelen is de persoon ook niet voldoende beschermd. De aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen zijn de helm (met neklap), de laarzen, handschoenen en de adembescherming. Ook zal de bluskleding niet enkel gebruikt worden tijdens de brandbestrijding, maar ook tijdens de technische hulpverlening (bijvoorbeeld bij auto-ongelukken). Ook wordt het bluspak wel gedragen onder het chemicaliënpak. 

Het chemicaliënpak
Het chemicaliënpak (ook wel chemiepak genoemd) is het pak dat wordt gebruikt door brandweerlieden tijdens een snelle verkenning en redding bij ongevallen met gevaarlijke stoffen. Op elke tankautospuit (TAS) moeten volgens het Voorschrift bepakking (tank)autospuit vier chemicaliënpakken aanwezig zijn. Toch zijn er regio's die ervoor kiezen om maar twee chemiepakken op een tankautospuit te leggen. Het chemicaliënpak beschermt de drager in eerste instantie tegen:
  • direct contact met druppels (spatten) van bepaalde stoffen 
  • restproducten op de verpakking 
  • besmetting met vaste stoffen. 
Om te weten tegen welke stoffen het chemicaliënpak bestand is, zal de fabrikant ervan in een resistentielijst aangeven tegen welke stoffen dit precies is. Met resistentie wordt 'weerstand tegen inwerking van agressieve stoffen' bedoeld. Omdat het chemicaliënpak (in tegenstelling tot een gaspak) niet volledig is afgesloten van de buitenlucht, is het chemiepak ook niet geheel gas- en dampdicht. Hierdoor wordt het chemicaliënpak alleen ingezet voor een snelle verkenning en snelle redding. Wanneer het ongeval met gevaarlijke stoffen groter is, kan de chemiepakdrager enkel snel kijken wat er aan de hand is en eventueel een slachtoffer redden. Mocht dit gebeurd zijn, dan moet er gewacht worden op de gaspakdragers.

Het chemicaliënpak kan over de standaard bluskleding van de brandweerman gedragen worden, en zal de drager van het chemicaliënpak ook altijd de persoonlijke beschermingsmiddelen als helm, laarzen, handschoenen en adembescherming gebruiken. Pas dan bent u voldoende beschermd tegen de schadelijke stoffen waarmee u in aanraking gaat komen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten