zondag 29 april 2012

Nierdialyse


Met nierdialyse bedoelt men een levensreddende behandeling waarbij bloed in contact gebracht wordt met dialysevloeistof om zo alle giftige stoffen uit het lichaam te verwijderen. In deze tekst leest u alles over de nierdialyse.
Waarom wordt nierdialyse uitgevoerd?
Nierdialyse is een levensreddende behandelingsmethode voor mensen met slecht of niet functionerende nieren. De nieren zorgen ervoor dat gevaarlijke en giftige stoffen via de urine het lichaam kunnen verlaten. Wanneer de nieren van een patiënt niet goed of helemaal niet werken, stapelen deze giftige stoffen zich op in het lichaam. Nierdialyse zorgt ervoor dat deze stoffen via een extern apparaat uit het bloed gefilterd worden. Dit apparaat heet een nierdialyseapparaat.

Hoe werkt nierdialyse?

Nierdialyse wordt uitgevoerd met een speciaal daarvoor ontworpen apparaat. Dit dialyseapparaat bestaat uit twee ruimten, welke van elkaar gescheiden zijn door een semipermeabele wand. Met semipermeabel wordt halfdoorlaatbaar bedoeld. Het bloed van de dialysepatiënt zal aan de ene kant van het apparaat binnenkomen en zal het apparaat via de andere helft verlaten om weer terug te keren naar het lichaam. Ook zal dialysevloeistof tijdens de behandeling door het apparaat stromen, echter alleen andersom. Omdat er een groot concentratieverschil is tussen beide vloeistoffen (bloed en dialysevloeistof) worden de schadelijke stoffen met water van het bloed naar de dialysevloeistof getrokken. Dit is mogelijk omdat het bloed sterk geconcentreerd is en het dialysaat minder geconcentreerd.
De semipermeabele wand is zo ontworpen dat alleen kleine stoffen uit het bloed door de wand passen. Grotere moleculen, zoals hormonen en bloedcellen, kunnen niet door de wand heen. Zodoende blijven de belangrijke bestanddelen wel in het bloed zitten.

Het aanleggen van een shunt

Omdat de uitwisselingssnelheid van de stoffen niet zo groot is, zal er een grote hoeveelheid bloed door het apparaat moeten voeren. Dit is nodig om alle gevaarlijke en giftige stoffen uit het bloed te filteren. Om dit tot stand te krijgen, moet er een goede toegang tot de bloedbaan aanwezig zijn. Dit is zeer belangrijk omdat er per tijdseenheid veel bloed doorheen moet kunnen stromen. Vaak wordt dit gedaan door het aanleggen van een shunt onder de huid. De meest gebruikte shunt is de Cimino-shunt, welke operatief wordt aangebracht. Tijdens de operatie zal er een rechtstrekse verbinding van een slagader met een ader aangelegd worden, direct onder de huid. De arts zal er meestal voor kiezen om de shunt te plaatsen op de onderarm.
Tijdens de behandeling zal er nu bloed vanaf de slagader direct doorstromen naar de ader (normaal gesproken niet mogelijk, omdat er nog capillairen tussen zitten). Nu kan er niet alleen veel bloed doorheen stromen, maar is de druk ook vele malen hoger als normaal. Het resultaat hiervan is dat de ader uit gaat zetten en een dikkere wand vormt. Na een periode van zes weken is de shunt klaar voor de daadwerkelijke dialysebehandeling.
Na de periode van zes weken is de shunt aan de buitenkant van het lichaam duidelijk te zien. Zodoende kan de shunt eenvoudig en zonder veel pijn worden aangeprikt. Voor patiënten die chronisch gedialyseerd moeten worden, is dit een zeer prettige bijkomstigheid. Dialysepatiënten moeten vaak voor jaren achtereen meerdere malen per week aan het dialyseapparaat gekoppeld worden.

Andere shunts

Naast de bovengenoemde Cimino-shunt worden in enkele gevallen ook andere technieken gebruikt om een shunt aan te leggen. Dit kunnen kunststof materialen zijn (teflon) of transplanten (een stuk ader van een mens of dier). Echter, deze vormen worden maar in een zeer klein aantal toegepast.

Traditionele hemodialyse

Wanneer een patiënt traditionele hemodialyse ondergaat, zal hij of zij twee tot drie keer per week naar een speciaal ingericht centrum moeten gaan. In dit centrum zal de patiënt vier tot zes uur per keer aan een dialyseapparaat gekoppeld worden om het bloed te zuiveren. Het aantal keren dat de patiënt langs moet komen en de tijdsduur per behandeling, is afhankelijk van een aantal factoren. Een aantal van deze factoren zijn het type kunstnier en de mogelijke wensen van de patiënt zelf. De ene patiënt kiest er namelijk voor om twee keer per week zes uur in het centrum te zijn, de ander gaat liever drie keer heen, voor maar vier uur. Deze vorm van behandeling is zwaar, het vergt namelijk lichamelijk en geestelijk veel van de patiënt.

Peritoneale dialyse

Peritoneale dialyse is een andere vorm van dialyse die kan worden toegepast bij nierpatiënten. Hier zal het buikvlies worden gebruikt als een halfdoorlaatbare wand. Het dialysaat zal via een speciaal daarvoor ontworpen katheter in en uit de buikholte stromen, langs het buikvlies. Het bloed, dat de afvalstoffen bevat, zal door het buikvlies stromen. Doordat hier ook het dialysaat stroomt, zullen de schadelijke stoffen uit het bloed in het dialysaat terecht komen.
Ondanks het feit dat deze vorm van behandeling vaak gemakkelijker is voor de patiënt, zitten hier ook gevaren aan vast. Als het dialysaat verzadigd is (er zitten dus veel afvalstoffen in), zal deze vervangen moeten worden door een nieuwe vloeistof. Het grote gevaar hierbij is dat er tijdens het plaatsen van nieuw dialysaat ook bacteriën in de buikholte kunnen komen. Als dit het geval is, kan er een buikvliesontsteking ontstaan.

Voor wie is nierdialyse bedoeld?

Nierdialyse is bedoeld voor patiënten met een aandoening aan de nieren. De dialyse wordt ingezet als vervanging van de nierfunctie bij ernstige, terminale nierinsufficiëntie. Ook kan nierdialyse worden ingezet als tijdelijke behandelmethode na een niertransplantatie of een acute nierinsufficiëntie.

Heeft nierdialyse effect?

Of nierdialyse effect heeft op de gezondheid van de patiënt, is onder andere afhankelijk van de lichamelijke conditie van de patiënt en hoe vaak er wordt gedialyseerd. Het is dus voor artsen van groot belang om te bekijken wat voor de patiënt een optimale frequentie is. Dit wil zeggen dat voor de ene patiënt twee keer per week een dialysebehandeling voldoende is, terwijl de andere patiënt dagelijks aan het dialyseapparaat aangesloten moet worden. Patiënten met nieraandoeningen moeten doorgaans een streng dieet volgen, met een vocht- en zoutbeperking. De voeding van de patiënt moet daarnaast een laag kaliumgehalte hebben en er mag maar een beperkte hoeveelheid eiwitten in de voeding aanwezig zijn.
Zoals in dit artikel wel duidelijk is gemaakt, is een nierdialyse een ingrijpende en zware belasting voor de patiënt en zijn naasten. Mede door deze zware belasting, is het noodzakelijk dat de patiënt zo snel mogelijk een donornier ontvangt. Omdat er nog steeds een groot tekort aan donoren is en omdat de gemiddelde leeftijd van de nierpatiënten fors toeneemt, is de totale sterfte onder deze groep flink gestegen. Ook de tijd dat een patiënt op de wachtlijst staat voor een niertransplantatie is verhoogd.
Toch zijn de resultaten van nierdialyse zeer goed te noemen, namelijk 75% van de nierpatiënten die aan een dialyseapparaat gebonden zijn, overleeft de vijfjaarsoverleving. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten