Domesticatie van het paard

Het paard is het oudste gedomesticeerde diersoort ter wereld. Maar om ervoor te zorgen dat het paard volledig gedomesticeerd was, waren vele duizenden jaren nodig. Langzaam maar zeker, door de eeuwen heen, raakte het paard steeds meer gedomesticeerd. Vandaag de dag zijn er bijna geen wilde paarden meer, en kennen de meeste mensen onder ons enkel nog het gedomesticeerde paard.

Het paard in de Oude Wereld

In de Oude Wereld waren de paarden nog onbereikbaar voor de mens. De snelheid van de paarden en de oplettendheid van de hengsten zorgden ervoor dat ze niet ten prooi vielen aan de mens. Daarnaast speelden ook de scherpe zintuigen en het oersterke instinct tot overleven een grote rol bij het overleven van de paarden.

De Oude Steentijd

Ongeveer 20.000 jaar geleden lukte het de mens om het paard te overmeesteren, in de Oude Steentijd. Dit kreeg de mens voor elkaar door bij te houden wanneer de grote trek plaatsvond (op zoek naar voedsel en water) en welke route de paarden namen. Toen zij dit eenmaal wisten, wachtten zij de paarden op een strategische plaats op. De paarden werden massaal afgeslacht, het vlees werd gebruikt als voedsel en de huid diende als kleding.

De grootste slachting ooit

In Frankrijk heeft bij de plaats Solutré hoogstwaarschijnlijk de grootste slachting allertijden plaatsgevonden. Solutré is een gebied tussen de Saône en de Loire. Op deze plaats heeft men vele overblijfselen van paarden gevonden, verspreid over een gebied van vijf vierkante kilometer. Naar schatting hebben duizenden paarden hier de dood gevonden, doordat de mens de jacht had geopend. Archeologen hebben na onderzoek van de botten kunnen concluderen dat de gedode paarden als eerst van hun vlees ontdaan waren. Wanneer men het vlees van de botten had geschraapt, maakte de mens inkervingen in het bot, om zodoende het merg eruit te zuigen. De paarden die in dit gebied geslacht zijn, hadden een schofthoogte tussen de 1,30 en de 1,40 meter en verschilden qua uiterlijk waarschijnlijk niet veel van het Przewalskipaard.

Het paard werd een huisdier

In een aantal landen, waaronder Egypte, maakte men nog tot 1000 v. Chr. jacht op het paard, terwijl in andere delen van de wereld al rond 3500 v. Chr. paarden gevangen werden. Het gevangen houden van de paarden was het begin van de domesticatie van het paard en hierdoor kon het dier tot huisdier worden gemaakt. De gevangengenomen paarden werden waarschijnlijk in kudden gehouden en dienden als leverancier van melk, vlees en leer.

Nieuwe mogelijkheden

Al vanaf het moment dat het paard in gevangenschap gehouden werd, kwamen de bezitters erachter dat het paard vele kwaliteiten bezat. Zo kwam men erachter dat er op het dier gereden kon worden en er zo veel langere afstanden afgelegd konden worden in hetzelfde tijdsbestek. In Noord-Azië zijn hoogstwaarschijnlijk de beginselen van de rijkunst ontstaan. Al snel leerde men meer van het paard en diende het paard niet meer enkel als voedselleverancier, maar werd het ook ingezet tijdens het werk.

Naast het trekken van karren (waar het paard zeer geschikt voor was) en het dragen van de mens op zijn rug, kreeg het paard ook nog een derde taak toegewezen. Deze taak was het meehelpen in de oorlogvoering, of dit nou was om de ridder op de rug te dragen, of om materialen te verplaatsen die te zwaar waren voor de mens. De taak die het paard in de oorlog had, zou vanaf de Bronstijd nog vele eeuwen lang voortduren.

Het paard vandaag de dag

Vandaag de dag zien we geen enkel paard meer dat dient in de oorlog. Tegenwoordig wordt het paard vooral gehouden om er recreatief mee te rijden of om er wedstrijdsport mee te beoefenen. Daarnaast worden paarden ook nog veelvuldig gehouden voor hun melk en voor hun vlees.