Wanneer jouw merrie drachtig is, zal zij
na een dracht van elf maanden gaan bevallen. Dit wordt ‘veulenen’ genoemd. In
de periode rondom de bevalling moet jij als eigenaar van de merrie op een
aantal dingen letten. In dit artikel staat alles zeer duidelijk
uitgelegd.
De
merrie zal aan een aantal kleine dingen laten merken dat de bevalling niet lang
meer op zich laat wachten. Het dier wordt vaak onrustig en zij zal gaan zweten.
Ondanks dat de merrie instinctief weet wat zij moet doen, is jouw hulp heel
belangrijk. Niet alleen om in te grijpen als het nodig is, maar ook om haar
gerust te stellen.
Voortekenen van
de bevalling
Bij
paarden kan het lastig zijn om te bepalen wanneer de bevalling zal gaan
starten. Toch zijn er een aantal signalen waaruit je kan opmaken dat de merrie
binnen niet al te lange tijd zal gaan veulenen. Zo zal de merrie in de laatste
weken van haar drachtnerveus
worden. Ook zal zij regelmatig gaan liggen om meteen daarna weer op te gaan
staan. Als je je merrie goed observeer zal je merken dat zij zich in de laatste
weken van haar dracht slecht op haar gemak voelt. Vaak heeft ze geen behoefte
om andere paarden in haar omgeving te hebben en zal zij zich afzonderen, ze kan
ook agressief naar haar soortgenoten toe zijn. Alhoewel de flanken van de
merrie vanaf de achtste maand van de dracht flink uitzetten, zullen de flanken
in de laatste twee weken van de zwangerschap een veel grotere omvang aannemen.
Zogvorming
Wanneer
de merrie nog twee weken ‘moet’ voordat zij gaat veulenen, zullen de uiers
dikker worden. Dit komt omdat er nu melk wordt aangemaakt zodat het veulen na
de geboorte kan gaan drinken. Wanneer de merrie nog twee dagen moet wachten tot
de bevalling intreedt, kan je zien dat de uiers nog dikker worden. Op dit
moment zal een wasachtige substantie ervoor zorgen dat de spenen dicht blijven,
er kan zo geen melk wegstromen. Het is mogelijk dat er geelachtige druppels uit
de spenen komen.
Iemand
met veel ervaring kan aan de afgetapte melk zien op welke dag de bevalling
hoogstwaarschijnlijk zal plaatsvinden. Dit is vanaf de tiende dag die
voorafgaat aan de mogelijke geboortedatum uit te voeren.
Fasen van de
bevalling
De
bevalling bij paarden zal verschillende fasen doorlopen. De eerste fase kan van
merrie tot merrie verschillen, en van situatie tot situatie. Als zij in een wei
staat met soortgenoten, zal de merrie vaak de kudde verlaten. Staat zij echter
op stal, dan zal zij geregeld heen en weer lopen in haar box. Zeker bij merries
die voor de eerste keer veulenen, zie je vaak dat zij zich omdraait om naar
haar flanken te kijken. Deze voortekenen kunnen ook vals alarm zijn, want de
merrie kan dit gedrag ook al enkele weken voor de bevalling gaan vertonen.
Wanneer
de bevalling écht gaat starten, zie dit aan de schoft en de flanken van
de merrie. Zij begint op deze plaatsen dan veelvuldig te transpireren. Een paar
uur voordat de bevalling gaat beginnen, zullen de banden aan weerszijden van de
staart slapper worden. Dit is om ervoor te zorgen dat het veulen ruimte genoeg
heeft om geboren te worden.
Het breken van
de vliezen
Bovengenoemde
punten zijn vooral voortekenen van de bevalling,waaraan je kan merken dat de
bevalling niet lang meer op zich laat wachten. De daadwerkelijke bevalling zal
aangekondigd worden doordat de vliezen breken. Tijdens de dracht bevindt
het veulen zich in de baarmoeder en wordt door vruchtwater omringt.
Wanneer het veulen gaat indalen in de baarmoeder, zal de placenta van de
baarmoeder loslaten en zorgt de placenta ervoor dat de vliezen breken. Het
vruchtwater komt dan vrij. Dit wordt het ‘breken van de vliezen’ of het ‘breken
van het vruchtwater’ genoemd. Nadat de vliezen zijn gebroken, gaat de merrie
vaak liggen, maar dit hoeft niet.
Wanneer
de vliezen gebroken zijn (dit is te zien doordat er vruchtwater lekt) is het
van levensbelang dat het veulen snel geboren wordt. Wanneer het veulen niet
snel geboren wordt nadat de vliezen zijn gebroken, is de kans groot dat het
veulen tijdens de bevalling sterft. Twintig minuten na het breken van de
vliezen, moeten de voorbenen van het veulen tevoorschijn zijn gekomen. Is dit
niet het geval, of komen de achterbenen als eerst, dan is het noodzakelijk dat
je direct de dierenarts belt.
Wanneer
de voorbenen van het veulen te zien zijn, moet het veulen tussen de vijf en de
dertig minuten geboren worden, met vruchtvlies en al.
De eerste
minuten
Wanneer
het veulen geboren is, zal het veulen (geholpen door de merrie) het vruchtvlies
van zich afwerpen. Als het veulen te zwak is om het vruchtvlies van zich af te
werpen, of het vlies is niet open, dan moet dit vlies gescheurd worden. Het
verwijderen van het vlies moet zeer snel na de geboorte gebeuren, anders kan
het veulen overlijden.
In
de meeste gevallen zal de merrie haar veulen likken, waarbij ze de neusgaten en
de mond schoonmaakt. Ook zal zij zich tegen het veulen aanwrijven om het te
drogen. Als duidelijk wordt dat de merrie geen aanstalten maakt om haar veulen
te verzorgen, zal jij de neusgaten en de mond van het veulen schoon moeten
maken. Maak daarna het veulen droog met een doek.
De
navelstreng hoeft niet verwijderd te worden, de navelstreng breekt namelijk
vanzelf als het veulen of de merrie beweegt.
De laatste
inspanning
Wanneer
het veulen ongeveer 40 minuten oud is, zal de merrie gaan staan. Na ongeveer 60
minuten zal de placenta geboren worden, wat de derde fase van de bevalling is.
Het komt voor dat de placenta blijft zitten. Als deze na drie uur nog niet
geboren is, zal er een dierenarts ingeschakeld moeten worden. De dierenarts zal
dan de placenta uit de baarmoeder van de merrie halen.
De eerste
stappen van het veulen
Als
het veulen geboren is, zal het meestal na dertig minuten gaan staan. Wanneer je
dit ziet, kan het zijn dat je het zielig vindt. Als het veulen probeert te gaan
staan, ziet het er stuntelig uit. Help het veulen ook niet met opstaan, dit
moet het veulen zelf doen. Het opstaan is namelijk onderdeel van het
leerproces. Nadat het veulen kan staan zal het binnen dertig minuten gaan
drinken bij de moeder. De eerste melk is zeer belangrijk voor het veulen omdat
dit nog geen echte melk is maar biest. Biest is de eerste melk en bevat
antistoffen. Deze antistoffen zullen het veulen tegen ziekten en infecties
beschermen.
Wat moet je doen
en wat niet?
Als
jouw merrie aan het bevallen is, kan zij nerveus worden. Hoe moeilijk het ook
zal zijn, het is op dat moment belangrijk om haar met rust te laten. Het wordt
aangeraden om buiten haar ‘kraambox’ te gaan kijken, dan dat je nutteloos in
haar box rondhangt. Zelfs als je haar alleen maar moed in wilt spreken, loop je
haar in de weg! Mocht het echt niet anders kunnen, omdat zij bijvoorbeeld in
paniek raakt, dan kan je de box ingaan om haar te kalmeren.
Voorbereidingen
treffen voor de bevalling
Het
is een spannend gebeuren wanneer jouw merrie moet bevallen. Maar ook de periode
vlak voor de bevalling zijn heel belangrijk. Wanneer de merrie tijdens de
laatste maanden van haar dracht op de weide stond, kan je haar beter op stal
zetten in de weken voor de bevalling. Het is namelijk voor haar en voor de
gezondheid van het veulen veiliger als zij in de box zal gaan bevallen. Zet
haar in een box die ruim is en waar goed licht in schijnt. De merrie moet er
ongehinderd in kunnen liggen, en er moeten twee of drie mensen in de box kunnen
zitten en lopen zonder dat je daarbij de merrie hindert. Voordat je de merrie
in de box zet, moet je de box goed schoonmaken. Voorzie de box ook van een
dikke laag stro van een goede kwaliteit (zo min mogelijk stof). Ook moet de
merrie tijdens de gehele bevalling over voldoende water kunnen beschikken!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten