De ziekte van Addison is een ziekte,
veroorzaakt door een tekort aan aldosteron en cortisol. De ziekte is zeer
zeldzaam en wordt veelal pas laat ontdekt; het komt namelijk maar bij 120
mensen per miljoen mensen voor. Iemand die lijdt aan de ziekte van Addison kan
in tijden van stress een crisis van Addison krijgen en zelfs in shock raken. In
sommige gevallen kan men zelfs aan de ziekte van Addison overlijden.
Wat is de ziekte
van Addison?
De
ziekte van Addison is een ziekte welke wordt veroorzaakt door een tekort aan
aldosteron en cortisol. Dit tekort aan aldosteron en cortisol wordt veroorzaakt
door een chronische primaire bijnierschorsinsufficiëntie. De ziekte is voor het
eerst beschreven in 1855, door de arts Thomas Addison, de ziekte is dan ook
vernoemd naar deze arts.
Door
de slechte werking van de bijnierschors (hypocortisolisme) wordt er onvoldoende
cortisol en aldosteron aangemaakt. De stof aldosteron regelt de zout- en
waterhuishouding in het lichaam en handhaaft de bloeddruk. Cortisol daarentegen
is van belang voor het energie- en botmetabolisme en moduleert de neurale en
immunologische processen. De bijnierschors heeft bovendien een grote invloed op
het functioneren van de persoon bij lichamelijke en geestelijke inspanning. Bij
een gezond iemand maken de bijnieren tijdens een stressvolle situatie de stof
cortisol aan, deze stof zorgt ervoor dat het lichaam met de situatie om kan
gaan. Wanneer iemand aan de ziekte van Addison lijdt, wordt er geen cortisol
aangemaakt. Patiënten kunnen dan in een zeer ernstige stressvolle situatie in
een crisis van Addison en in een shock raken. Onmiddelijk ingrijpen
(behandeling) van een arts is dan noodzakelijk. Wanneer het mogelijk is, is het
aangeraden om tijdig medicatie te nemen die de shock en de crisis van Addison
te voorkomen. Bent u zenuwachtig voor de tandarts, dan kunt u bij voorbaat al
medicatie innemen.
Vroeger
werd de ziekte van Addison vooral veroorzaakt door de ziekte tuberculose (tbc).
Vandaag de dag is auto-immuniteit de belangrijkste oorzaak van de ziekte van
Addison, namelijk 70 - 90% van alle gevallen wordt veroorzaakt door
auto-immuniteit.
Typerend
voor de ziekte van Addison is dat de huid oranje/bruin verkleurt
(hyperpigmentatie genaamd), en dat de slijmvliezen grijs kleuren. Ook de
handpalmen en de handlijnen kunnen bruin of oranje kleuren. Hyperpigmentatie
wordt gezien bij 92% van alle Addison-patiënten, en wordt dus gezien als een
symptoom dat in verband staat met de ziekte. De hyperpigmentatie is soms al aanwezig
voordat er andere symptomen optreden. Wanneer een patiënt met de ziekte van
Addison geen last heeft van hyperpigmentatie, kan het heel lang duren voor de
diagnose gesteld wordt, daar de overige symptomen doorgaans nogal algemeen
zijn.
Symptomen van de
ziekte van Addison
De
symptomen die hieronder in de lijst beschreven staan, kunnen worden
toegeschreven aan de ziekte van Addison. Hierbij dient wel gezegd te worden dat
niet iedere Addison-patiënt last krijgt van alle symptomen. Ook met een aantal
symptomen kunt u al lijden aan de ziekte van Addison. Twijfelt u of u de ziekte
heeft of niet? Dan is het raadzaam om een arts te raadplegen, daar de arts u
medisch kan onderzoeken.
- Hyperpigmentatie aan de huid
(kleurt oranje/bruin) en/of slijmvliezen (kleurt grijs)
- Algehele moeheid, zwakte, apathie
- Gewichtsverlies
- Zeer grote trek in zout voedsel
- Veel drinken, maar toch tekenen
van uitdroging (waarmee de ziekte van Addison trouwens vaak verward wordt)
- Lage bloeddruk (hypotensie)
- Verminderde eetlust
- Buikpijn
- Hyperventilatie
- Langdurige misselijkheid, soms
gepaard met braken
- Duizelingen.
Behandeling van
de ziekte van Addison
De
ziekte van Addison is een ongeneeslijke ziekte, maar de patiënt kan wel
behandeld worden. Doorgaans wordt de patiënt behandeld door het slikken van
corticosteroïden. De cortcosteroïden vullen het tekort aan glucocorticoïden en
mineralocorticoïden aan. Wanneer de patiënt goed is ingesteld op de medicatie,
zullen de symptomen veelal verdwijnen. Wanneer de patiënt hoge koorts heeft,
zal de patiënt een doses moeten innemen die drie keer zo hoog is als de normaal
voorgeschreven dosis. Wanneer de patiënt geopereerd moet worden, zal er
doorgaans 24 uur voor én na de operatie een infuus op het lichaam aangesloten
worden met 100 mg/m2 hydrocortison.
Oorzaken van de
ziekte van Addison
De
ziekte van Addison kan worden veroorzaakt door een aantal aspecten, zoals:
- auto-immuunziekten
- infecties (zoals tuberculose)
- metastasen (uitzaaiingen van
kanker)
- postpartum hemorragie (syndroom
van Sheehan)
- ernstge beschadiging van de
bijnieren, bijvoorbeeld door een ernstig ongeluk
- chirurgische verwijdering van
beide bijnieren.
Hoe behandel je hyperpigmentatie bij een hond die Addison heeft? Zwartverkleuring dus. Is er een zalf voor?
BeantwoordenVerwijderen